1. Het thema van de Duitse schrijver Alfred Döblin was het conflict tussen macht en onmacht, handelen en voelen, het materiële en het spirituele. Zijn bekendste werk stamt uit 1929 en is beïnvloed door James Joyce. Wat is de naam van dat boek, waarvan een televisiebewerking is gemaakt door Rainer Werner Fassbinder?Literatuur en taal
Kunst
1. Hoe heet de oprichter en artistiek leider van
toneelgroep De Appel? Hij nam onlangs afscheid van deze groep, na er 25 jaar aan
verbonden te zijn geweest.
2. Welke legendarische, uit 1925 daterende film werd geregisseerd door de
Russische cineast Sergei Eisenstein?
3. Tot welke stroming in de bouwkunst behoorden onder meer Kramer, De Klerk en
Van der Meij?
4. Welke Franse actrice (1844-1923), van moederszijde van Nederlandse afkomst,
was omstreeks 1900 de meest gevierde Europese toneelspeelster?
5. Welke Nederlandse schilder en tekenaar (1908-1976) werd bekend door zijn
gedetailleerd geschilderde doeken die een dichtbevolkte bizarre droomwereld
tonen, waarin vaak het mannelijk geslachtsdeel prominent aanwezig is? Zijn
achternaam luidde Oldeboerrigter, maar hij gebruikte - evenals Rembrandt -
uitsluitend zijn voornaam bij het signeren van zijn doeken.
6. Hoe noemt men een devotioneel beeld van Maria die treurt over het lichaam van
haar zoon?
7. Van welke Italiaanse regisseur (1902-1974), die behoorde tot het neorealisme,
is de film Ladri di Biciclette (oftewel Fietsendieven)? De film dateert uit 1948
en gaat over een werkloze die tot held wordt verheven.
8. Wie was de beroemdste Britse ballerina uit de geschiedenis? Zij leefde van
1909 tot 1991 en was soliste bij het Koninklijk Ballet in Londen.
9. Hoewel Louis Daguerre te boek staat als de grondlegger van de fotografie,
komt die eer feitelijk toe aan een landgenoot van hem. Deze uitvinder slaagde er
in 1826 in een foto te maken met behulp van een zogeheten asfaltprocédé, dat
een belichtingstijd van acht uur vergde. Wie was deze Franse pionier van de
fotografie?
10. Hoe heet het uit 1963 stammende ontwerpbureau, waarvan Wim Crouwel een van
de oprichters was?
Sport
1. In welk jaar werd Ajax opgericht?
2. Wie won de 100 meter hardlopen bij de mannen tijdens de Olympische Spelen van
1996?
3. Welke sport beoefenen Jan van der Marel en Katinka Wiltenburg?
4. Oud-schaatser Johan Olav Koss is nog altijd wereldrecordhouder op de 5 en de
10 kilometer. Binnen welke tijd voltooide hij zijn recordrit op de 10 kilometer?
Je mag er vijf seconden naast zitten!
5. Welke sportbobo avant la lettre (1893-1959) was in 1936 chef de mission van
de Nederlandse ploeg bij de Olympische Spelen in Berlijn en van 1942 tot 1952
voorzitter van de KNVB? Hij werd beroemd door zijn donderspeeches tijdens de
rust van voetbalwedstrijden.
6. Wat was de uitslag van de legendarische voetbalwedstrijd Engeland-Hongarije
in 1953, de eerste interland die Engeland op eigen bodem verloor?
7. Tom Okker drong in 1968 als eerste Nederlander door tot een Grand
Slam-finale, namelijk de eindstrijd op Flushing Meadow. Hij verloor die finale
van een Amerikaanse tennisser. Wie was dat?
8. Hoe noemt men bij cricket een stel van drie paaltjes met twee daarop liggende
houtjes, die samen het doel vormen?
9. In welk jaar won Joop Zoetemelk de Tour de France?
10. Bij het schaakspel kunnen pionnen andere stukken kruiselings slaan. Dat
geldt uiteraard ook voor pionnen onder elkaar. Er is echter nog een andere
manier waarop pionnen elkaar kunnen slaan. Hoe noemt men deze schaakregel?
Aardrijkskunde
1. Van welk land is Luanda de hoofdstad?
2. Hoe noemt men de periode van circa 1550 tot 1850, die werd gekenmerkt door
lage gemiddelde temperaturen en een grote uitbreiding van gletsjers?
3. Welk natuurfenomeen deed zich in 1925 in Borculo voor en in 1956 in de
plaatsen Chaam en Tricht?
4. Welke stad in het zuiden van Polen is industriestad, maar vooral cultureel
centrum? De stad is bekend door de prachtige bouwwerken die men er aantreft.
5. Hoe heet de bergketen in Midden- en Oost-Europa die zich uitstrekt van
Tsjechië over Polen en Oekraïne naar Roemenië?
6. Hoe staat de archipel bekend tussen Noord- en Zuid-Amerika, bestaande uit de
Bahama's, de Grote Antillen en de Kleine Antillen?
7. Frankrijks langste rivier ontspringt op een hoogte van 1.375 meter op het
plateau van Vivarais en mondt uit in de Atlantische Oceaan. Hoe heet deze
rivier?
8. Welk koninkrijk in de oostelijke Himalaya stond vanaf halverwege de
negentiende eeuw onder Brits protectoraat? In 1949 nam India de
protectoraatsrechten over, wat betekent dat dit land zich in zijn buitenlands
beleid laat leiden door India.
9. Hoe heet een afzetting die door de kracht van het landijs omhoog is gedrukt?
In Nederland zijn zo het Gooi, de Utrechtse heuvelrug, de Veluwe en de
Overijsselse heuvels gevormd. Een voorbeeld van een dergelijke afzetting is de
Grebbeberg.
10. Hoeveel inwoners telde Amsterdam op 1 januari 1997? Een afwijking van 5
procent naar boven en beneden is toegestaan!
Geschiedenis
tot 1900
1. Hoe stond Israëls draagbaar heiligdom tijdens de
tocht door de woestijn bekend?
2. Hoe noemde men deelgenoten in de gemeenschappelijke weiden van het Gooi van
wie een klein aantal tevens het recht bezat vee in te brengen?
3. Aan welke monnik (circa 1380-1471), behorend tot de Windesheimer Congregatie,
wordt het traktaat De Imitatione Christi toegeschreven? Dit werk is kenmerkend
voor de Moderne Devotie.
4. In welk jaar werd Abraham Lincoln vermoord?
5. Hoe heette de Engelse dynastie waartoe Hendrik VII, Hendrik VIII, Edward VI,
Maria I en Elizabeth I behoorden?
6. Hoe werden ten tijde van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
gebieden genoemd die werden bestuurd door de Staten-Generaal en als wingewesten
werden uitgebuit? Voorbeelden van deze gebieden waren Staats-Vlaanderen,
Staats-Brabant, Staats-Limburg en Opper-Gelre?
7. Onder welke naam staat de verstrooiing van het joodse volk bekend?
8. Welke term werd gebruikt voor de protestantse culturele opleving in de jaren
dertig van de negentiende eeuw? De dichters Bilderdijk en Da Costa en de
historicus Groen van Prinsterer behoorden tot deze beweging.
9. Hoe heette het landbouwsysteem waarbij wintergraan, zomergraan en braak
elkaar afwisselden? Het systeem werd vanaf circa 700 tot circa 1780 in een groot
deel van Europa toegepast.
10. De Neanderthalers werden circa 35.000 jaar geleden verdrongen door de
vroegste vorm van Homo sapiens sapiens, de moderne mens. Hoe staat deze
menssoort bekend? De naam is ontleend aan een dal in de Dordogne.
Exact
1. Welk specialisme beheerst een fleboloog?
2. Welke Duitse wiskundige uit de eerste helft van de negentiende eeuw heeft
talloze ontdekkingen gedaan waaraan zijn naam blijvend is verbonden? Naar hem is
een kromme in de statistiek genoemd.
3. Welke planeet werd in 1781 ontdekt door de Engelse astronoom William
Herschel?
4. Welke legering bestaat uit koper en zink?
5. Hoe noemt men in de fysica de verstoring die resulteert als twee of meer
golven in een punt samenkomen?
6. Hoe heet het gedeelte van een motor dat dient als omhulsel voor de krukas?
7. Hoe heet de wiskundige discipline die de sturing door middel van
informatiestromen in de regeltechniek en de communicatie van machines en van
levende wezens bestudeert?
8. Welke veel voorkomende bacteriesoort kan allerlei plaatselijke en algemene
ontstekingen geven, zoals amandelontsteking en roodvonk?
9. Onder welke Nederlandse benaming kennen wij de plant die in het Latijn naar
de naam Euphorbia luistert? Deze plant bevat zogeheten schijnbloemen; wat een
bloem lijkt, is een groep van één stamperbloem met talrijke mannelijke
bloemen, het geheel omgeven door een klokvormig omwindseltje.
10. De Duitse (of Deense) dog is een van de twee grootste hondenrassen. Welk
hondenras is het andere?
Muziek
1. Welke muzikale aanduiding wordt gebruikt voor
"ongebonden spelen"? Deze term is het tegenovergestelde van legato,
oftewel "gebonden spelen".
2. Op welk instrument werd de Spanjaard Pablo Casals wereldberoemd?
3. Welke jonge Italiaanse zangeres scoorde onder meer een hit met "La
Solitudine"?
4. Welke Amerikaanse jazzorkestleider, componist en pianist (1899-1974) beleefde
zijn glorietijd van 1927 tot 1932 toen hij met zijn bigband optrad in de New
Yorkse Cotton-club?
5. Hoe heette de zangeres van Shocking Blue?
6. Welk pianowerk van Moessorgski werd georkestreerd door Ravel?
7. Hoe heet de jazzvorm, voornamelijk gespeeld door bigbands, waarop gedanst kan
worden? Bigbands die deze jazzvorm beoefenden, waren onder meer de orkesten van
Benny Goodman en Glenn Miller.
8. Welke Franse componist uit de romantiek (1803-1869) schreef orkestwerken
(waaronder Harold en Italie), religieuze werken en opera's?
9. Welke song van Simon and Garfunkel begint met de regels "I am just a
poor boy, though my story is seldom told, I have squandered my resistance for a
pocketful of mumbles, such are promises"?
10. Welke Duitse zangeres werd bekend met "99 Luftballons"?
Deze
eeuw
1. Welke Leidse hoogleraar werd in 1940 door de
Duitsers gevangengenomen nadat hij in een rede had gefulmineerd tegen het
ontslag van een joodse collega?
2. In welk jaar werd Ruud Lubbers premier en in welk jaar stapte hij op?
3. Welke geruchtmakende gebeurtenis had plaats op 26 november 1927 op het
Amsterdamse Rembrandtsplein?
4. Wie was de running mate van Bob Dole, de Republikeinse presidentskandidaat
bij de Amerikaanse verkiezingen van afgelopen november?
5. Wat is de geboortedatum van prins Willem-Alexander?
6. Hoe heetten de twee officieren van justitie in het Hakkelaar-proces?
7. Wie was burgemeester van Amsterdam na Samkalden en voor Van Thijn?
8. Met welk Russisch woord kondigde Michail Gorbatsjov een economische en
maatschappelijke herstructurering in de toenmalige Sovjet-Unie aan?
9. In november 1917 komt de Britse minister van Buitenlandse Zaken met een
verklaring waarin hij Palestina bestempelt als nationaal joods tehuis. Wie was
deze minister, wiens naam onverbrekelijk verbonden is met deze verklaring?
10. Hoe heette de stam die streed voor een onafhankelijk Biafra en uiteindelijk
in 1970 het onderspit moest delven tegen het Nigeriaanse leger?
Ontspanning
en vermaak
1. Welke Schotse likeur bestaat onder meer uit honing?
2. Wie werd begin 1997 hoofdredacteur van het NOS Journaal?
3. Wat is de voornaam van professor Zonnebloem uit de Kuifje-albums?
4. Hoe heette de musical van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink uit 1965, met
liedjes als "Zeur niet" en "Op een mooie pinksterdag"?
5. Welke eenheid wordt gebruikt om de dikte van panty's aan te geven?
6. In welke Engelse tv-serie speelde het café The Rover's Return een
belangrijke rol?
7. Welke cabaretier (1869-1945) schreef liedjes als "'t Broekie van
Jantje" en "Daar komen de schutters"? Hij trad vaak op met zijn
vrouw Césarine.
8. Hoe heet de dwergachtige sprookjesfiguur die een meisje helpt om goud uit
stro te spinnen? Als tegenprestatie moet zij haar eerste kind aan hem afgeven,
behalve als zij zijn naam te weten komt.
9. Hoeveel vakjes telt het ganzenbordspel?
10. Hoe heet de Limburgse, met de hand gemaakte en sterk geurende kaas, die
doorgaans met stroop genuttigd wordt?
Sociaal-maatschappelijk
1. Wat is het netnummer van Zwolle?
2. Hoe heet het Amerikaanse concern waaraan Cor Boonstra was verbonden voordat
hij bij Philips belandde?
3. Welke vereniging is voortgekomen uit de Neo-Malthusiaanse Bond?
4. Hoe heet een overheidsregeling die zich kenmerkt doordat de uitgaven ervoor
en het aantal gebruikers ervan niet gelimiteerd zijn? Huursubsidie en
studiefinanciering zijn voorbeelden van een dergelijk soort regeling.
5. Het behaviorisme is vooral bekend geworden door een psycholoog (1904-1990)
die veel onderzoek deed naar conditionering. Hij experimenteerde onder meer met
ratten en duiven in een naar hem genoemde kooi.
6. De oudst bekende wetgeving is gemaakt door een Babylonische koning die leefde
circa 1700 voor Christus. Wie was hij?
7. Hoe heet de Amerikaanse taalkundige en filosoof (geboren in 1928) volgens wie
het vermogen van het leren spreken en begrijpen van een taal aangeboren is?
8. Hoe heet de tak van de filosofie die zich bezighoudt met vragen omtrent de
mogelijkheid, aard, betrouwbaarheid, reikwijdte en het ontstaan van kennis? Deze
tak wordt ook wel aangeduid als kenleer of kentheorie.
9. In 1944 werd in een Amerikaanse plaats een conferentie gehouden door de
geallieerde mogendheden, ter oplossing van te verwachten naoorlogse financiële
en monetaire problemen. Als uitvloeisel hiervan werd na de oorlog het
Internationaal Monetair Fonds opgericht. Hoe heet de plaats waar de conferentie
plaatsvond?
10. Wie is de huidige voorzitter van de Raad van Bestuur van Unilever?