I KUNST

1. Met de tentoonstelling ‘La Grande Parade’ nam hij in 1992 afscheid als directeur van het Stedelijk Museum in Amsterdam. Wie is hij?

2. In Leslie Halliwell’s ‘Filmguide to 8000 English language films’, is het commentaar bij de film ‘Duel’ (hoofdrolspeler Dennis Weaver, vooral bekend geworden als McCloud, de cowboysheriff in New York) als volgt:’A cardriver on the back roads of California is menaced by a petrol tanker. Overlong but brilliantly made TV-movie which started its director off on a succesful career’. Wie is deze regisseur?

3. Deze decoratieve stijl die als opvolger van de art nouveau kan worden beschouwd stamt uit 1925 en wordt gekenmerkt door het gebruik van luxueuze materialen. Een bekend voorbeeld is het Tuschinsky Theater in Amsterdam. Hoe wordt deze stijl genoemd?

4. Deze Engelse keramist (1730-1795) richtte een van de eerste fabrieken van aardewerk op. Zijn serviezen zijn wereldberoemd om hun kleuren en stijlvolle ontwerpen. Hoe heet hij?

5. Wie is de maker van het ongeveer vijftien meter hoge beeld dat voor het hoofdkantoor van de Bijenkorf in Amsterdam staat? Het bestaat uit twee stalen strips die dusdanig gebogen zijn dat vanuit een bepaalde hoek de profielen van een kussende man en vrouw te herkennen zijn.

6. Rem Koolhaas is een van de invloedrijkste contemporaine architecten van ons land. Hij bouwde o.a. het Danstheater in Den Haag en het woongebouw Byzantium in Amsterdam. Met zijn architectenbureau won hij vele internationale prijzen. De laatste tijd werkt hij dan ook voornamelijk in het buitenland. Hoe heet dat architectenbureau van Koolhaas?

7. Deze Engelse landschapsschilder leefde van 1776 tot 1837. Hij besteedde vooral veel aandacht aan lucht en wolkenvelden. Zijn doeken roepen vaak een weldadig gevoel van rust op. In de National Gallery in Londen valt o.a. zijn werk ‘De Hooiwagen’ te bewonderen.

8. Noem een ander woord voor het dwarsschip of kruisbeuk die loodrecht op de lengteas van een kerk staat. Hij is meestal even hoog als het schip en staat er in open verbinding mee.

9. Deze actrice leefde van 1853 tot 1937. Zij werd wereldberoemd in Nederland door haar vertolking van de rol van Kniertje, de vissersweduwe uit Heijermans’ ‘Op hoop van zegen’. Hoe heet zij?

10. Hoe heet de Bulgaars-Amerikaanse kunstenaar die vooral bekend is geworden door zijn monumentale ‘inpakprojecten’. Zo pakte hij o.a. de Pont Neuf in Parijs in.


II Sociaal-maatschappelijk

1. Met welke term duiden de Israëli een jood aan die is geboren in Israël?

2. Noem de drie laatste burgemeesters van Amsterdam.

3. Noem de drie laatste burgemeesters van Rotterdam.

4. Hoe werden de aanhangers van Baghwan genoemd?

5. Noem de vijf grootste aanbieders van mobiele telefoondiensten op de Nederlandse markt.

6. Wie is de topman van de ABN-AMRO bank?

7. Tot voor anderhalve week geleden had ik er nog nooit van gehoord. De Nederlandse versie van de Nobelprijs bedraagt drie miljoen gulden en is dit jaar voor het eerst toegekend aan een vrouw. Hoe heet deze prijs?

8. Hoe heet de president-directeur van Schiphol?

9. De Arobwet uit 1976 heeft de rechtsbescherming van burgers tegen de machtige overheid aanzienlijk versterkt. Zo is het recht op beroep bij de Raad van State erin vastgelegd. Wat betekent de afkorting Arob?

10. Hoe heet het samenwerkingsverband van de banken ter verwerking van het binnenlandse girale betalingsverkeer?


III Aardrijkskunde

1. Hoe heet de hoofdstad van Bonaire?

2. Welke twee Amerikaanse steden worden de ‘Twin Cities’ genoemd?

3. Hoe heet het oude cultuurgewas uit de bergachtige gebieden van Oost- en Zuidoost-Azië dat van nature in bossen groeit en daarom het beste in de schaduw van hoge bomen kan worden verbouwd? Het gewas vereist een vochtige bodem die bovendien luchtig moet zijn.

4. Hoe wordt de enorme watervloed genoemd waarin een tropische rivier na zware regenval kan veranderen? Ook een modderstroom die soms na een vulkanische uitbarsting ontstaat wordt wel zo genoemd.

5. U krijgt van mij twee getekende kaartjes van delen van Groot-Brittannië. Het ene is van de oostkust van Schotland met de havenstad Aberdeen. Het andere is van de zuidkust van Engeland.

De vraag is deze: als je vanuit Aberdeen recht naar het zuiden vliegt, ter hoogte van welk graafschap passeer je dan de zuidkust?

6. Tussen welke twee voormalige Zeeuwse eilanden loopt de stormvloedkering in de Oosterschelde?

7. Hoe heet een jaarlijks terugkerende periode, waarin de weersgesteldheid specifieke kenmerken vertoont, b.v. t.a.v. de temperatuur en de neerslag?

8. Hoe wordt het westelijk van de Mississippi gelegen, oorspronkelijk door prairies gekenmerkt gebied genoemd, dat na ontginning in de eerste helft van deze eeuw werd geteisterd door winderosie?

9. Vul de correcte termen in op de plaats van de puntjes: Quartair, Tertiair,......., Jura, Trias,......, Carboon, Devoon, Siluur, Ordovicium, Cambrium.

10. Hoe groot (over de weg) is de afstand tussen Lissabon en Athene? U heeft een marge van 5% beide kanten op.


IV Muziek

1. De rockopera Tommy is het bekendste werk van de rockgroep The Who. John Entwhistle, Keith Moon en Pete Townsend bespeelden de instrumenten. Wie was het vierde lid en zanger van de groep?

2. Uit welk zeer bekend lied zijn deze regels afkomstig? ‘Klaverjasclub Schoppen Negen Was een weekje in Parijs Om de contributie te verteren’

3. Ik noem u vijf jazzmuzikanten. Noem van minstens drie van hen het instrument dat ze bespeelden. Milt Jackson, Charlie Mingus, Benny Goodman, Django Reinhardt en Art Blakey.

4. Hoe wordt een muziekprogramma of concert genoemd dat door een solist gepresenteerd wordt?

5. Wie speelt momenteel de hoofdrol in de Nederlandse musical over het leven van Edith Piaf?

6. Hoe heet de uit De Peel afkomstige band rond zanger Jack Poels. De accordeon speelt een belangrijke rol in hun muziek.

7. Deze zangeres/actrice speelde veel rollen in filmmusicals. Ze werd beroemd door haar rol in ‘The Wizard of Oz’ waarin zij ‘Somewhere over the Rainbow’ zong. Ze stierf, geteisterd door overmatig gebruik van pillen en alcohol al op 47 jarige leeftijd (1969). Wie was zij?

8. Deze Amerikaanse componist leefde van 1854 tot 1932. Hij werd vooral bekend door de marsen die hij componeerde. Velen van u zullen een dezer marsen ongetwijfeld kennen. Het is namelijk de openingstune van … Monty Pythons Flying Circus!

9. Ergens midden jaren zeventig werd de Amsterdamse gitarist van Focus, Jan Akkermans, door lezers van een Engels muziektijdschrift tot beste gitarist van de wereld gekozen. Bij welke groep met o.a. ook zanger Kaz Lux, speelde Akkermans voordat hij naar Focus vertrok?

10. Hoe heet de groep van veelal stokoude Cubaanse muzikanten die ontdekt/bijeengebracht zijn door Ry Cooder. Zij hadden zo’n anderhalf jaar geleden veel succes in Nederland.


V Deze eeuw

1. Momenteel is Jeltje van Nieuwenhoven de voorzitter van de Tweede Kamer. Noem haar drie voorgangers.

2. Onder welke codenaam vond de invasie van 6 juni 1944 plaats?

3. In juni 1999 overleed de man die in 1967 een coup pleegde en tot 1974 een schrikbewind voerde in Griekenland. Hoe heette hij en hoe heette zijn democratisch gekozen opvolger?

4. Noem de drie laatste premiers van België.

5. Hoe heten de wereldlijk leider (president) en de geestelijk leider van Iran?

6. Hoe heten de twee Nederlandse fysici die onlangs de Nobelprijs voor Natuurkunde wonnen?

7. Noem de drie laatste ministers van Landbouw & Visserij, alsmede hun partijen.

8. Wat waren de namen van de Vier van Breda? De laatste twee werden na jaren van emotionele discussies op 27 januari 1989 vrijgelaten. Enkele maanden later stierven ze.

9. In 1957 voerde de regering Drees een maatregel in om de overheidsinvesteringen te beperken. Zo werd o.a. de bouw van de IJ-tunnel in Amsterdam twee jaar stilgelegd. Onder welke naam is deze maatregel bekend geworden?

10. Hoe heet het in 1950 door de Verenigde Naties ingestelde bureau voor de internationale bescherming van vluchtelingen?


VI Geschiedenis tot 1900

1. De geschiedenisboekjes leren ons dat in 1672 Michiel de Ruijter de ketting over de Thames kapotvoer. Echter niet De Ruijter maar een andere admiraal knapte dit huzarenstukje op. Zijn naam graag.

2. Een van Israëls grote profeten leefde en werkte in Jeruzalem voor, tijdens en na de val van de stad in 568 v. Chr. De klaagliederen die na de ondergang van de stad geschreven werden worden door de traditie aan hem toegeschreven. Hoe heet hij?

3. Hoe heette de Griekse geschiedschrijver die gezien wordt als de grondlegger van de wetenschappelijke geschiedschrijving? Hij leefde van ca. 460 v. Chr. tot ca. 395 v. Chr.

4. In welk jaar verging de Armada?

5. De Amerikaanse regering onderdrukte in de laatste decennia van de negentiende eeuw met veel geweld de eigen cultuur van de Indianen. In 1890 vormden de Sioux Indianen in het Pine Ridge Sioux Reservaat in South Dakota, nog een van de laatste verzetshaarden. Op 15 december van dat jaar werd hun leider bij zijn arrestatie door het leger doodgeschoten. Hoe heette dit opperhoofd?

6. Tijdens de Franse Revolutie werden vele adellijke personen voor het revolutionaire tribunaal gedaagd hetgeen veelal eindigde in een veroordeling tot de guillotine. Hangende hun veroordeling zaten ze gevangen in een Parijs gebouw. Welk?

7. In 1275 vertrok Marco Polo naar het verre oosten. In Peking kwam hij op goede voet te staan met de heerser van het machtige China. Hij zou hem vele jaren dienen als gezant in vele buitengewesten. Hoe heette deze heerser over China?

8. In 1572 werden negentien rooms-katholieke geestelijken opgehangen door de Geuzen. In de negentiende eeuw werd deze groep heilig verklaard. Onder welke naam is deze groep bekend geworden?

9. Welke Frankische hofmeier wist in 732 bij Poitiers de uit Spanje oprukkende Moren een halt toe te roepen?

10. Hoe heet een beschrijving van het leven, de dood en de wonderen van heiligen?


VII Exact

1. Waarom smeerden de allereerste luchtvaartpioniers het loopvlak van de banden van hun vliegtuigen in met witte verf?

2. Onder welke andere naam staat vitriool bekend?

3. Hoeveel graden Celsius is het als het 212 graden Fahrenheit is?

4. Hoe heet de verwisseling van twee getallen in een reeks van getallen. B.v. 12345 wordt 13245.

5. Geef tot één cijfer achter de komma aan hoeveel cm een Engelse inch is.

6. Hoe heette de Britse fysicus (1871-1937) die het bestaan van atoomkernen in de atomen ontdekte? Hij legde hiermee de basis voor de door Bohr ontwikkelde kwantummechanica.

7. Wat betekent AIDS?

8. Hoe heet de wetenschap die zich bezighoudt met tekens (woorden, gebaren enz.)?

9. De Verschrikkelijke Sneeuwman of Yeti is een mysterieus wezen. Ook het Noordamerikaanse continent kent een vergelijkbaar mysterieus wezen. Hoe heet dit?

10. Aan welke Nederlandse universiteit promoveerde Linnaeus in 1735 tot doctor in de medicijnen?


VIII Ontspanning en vermaak

1. In welke Nederlandse steden wordt het Heineken bier gebrouwen?

2. Met welke term wordt een wijnkenner aangeduid?

3. Wie zijn de geestelijk vaders van ‘The Flintstones’?

4. Oer Nederlands gezinnetje is aan het fietsen. Dochtertje zeurt om een snoepie. Moe verbetert haar: je zult snoepje bedoelen. Nee zegt dochter, ik wil een Snoopy. Voor welk bedrijf werd deze recente reclame gemaakt?

5. Iedere deelnemer krijgt vier kaarten. Op het moment dat men denkt, hoopt of bluft dat men de laatste slag zal behalen moet men ‘kloppen’. Hoe heet dit kroegspel?

6. Noem alle stukken van het spel Stratego.

7. Welke strip wordt getekend door Henk Kuijpers?

8. John Cleese, Michael Palin en Jamie Lee Curtis vertolken drie van de vier hoofdrollen in de film ‘A fish called Wanda’. Welke Amerikaanse acteur echter kreeg een Oscar voor zijn rol als verknipte crimineel? Aan het eind van de film wordt meegedeeld dat deze crimineel minister van Justitie in Zuid-Afrika is geworden.

9. Welke twee Amsterdamse discotheken waren dit jaar uitgebreid in het nieuws. De een door sluiting na een politie-inval wegens aangetroffen drugs en de ander door brand?

10. Wat zijn de twee grootste merken speelgoedtreinen?


IX Taal & Literatuur

1. Winnetou en Old Shatterhand zijn bekende creaties van Karl May. Behalve de boeken met deze helden schreef May ook een hele serie boeken die zich afspeelden in het Midden-Oosten. Hoe heet de nobele hoofdfiguur uit deze boeken?

2. Op 24 maart 1913 wonnen de Nederlandse voetballers met 2-1 van Engeland. Een journalist, Leo Lauer, schreef toen: "Ik heb gedanst, gehost, gecancaneerd, gezongen en gejubeld- (…) Waarheid, heerlijke waarheid: er zijn weer jongens van Jan de Wit!". Wat betekent in dit verband gecancaneerd?

3. De Van Dale vraag: ‘Het goed zijn in zedelijke zin, de voortdurende gezindheid het goede te doen en te bevorderen en het slechte na te laten’.

4. Vertaal uit het Afrikaans: ‘Geef die enkelma met die blerboks een melkskommel van mij’. Als u er twee van de drie goed hebt scoort u.

5. Hoe heet in het Latijn de stijlfiguur die het geheel met een deel van dat geheel aanduidt? B.v. ‘een bloemetje’ i.p.v. ‘een bosje bloemen’.

6. Wat is een blauwkous?

7. Wie schreef in 1999 het boek ‘Bikkels’, het kinderboekenweekgeschenk? Het in 1998 van dezelfde hand verschenen boek ‘Pijnstillers’ werd bekroond door de Nederlandse Kinderjury.

8. Wie is de auteur van het boek ‘De Koning’? Hij schreef jarenlang voor bladen als De Haagse Post, De Volkskrant, Elseviers Weekblad, NRC-Handelsblad, Avenue, Vrij Nederland, De Tijd, Het Parool en Hollands Diep. Typerende zinnen van hem zijn o.a.: "Ik ben omringd door asociale glierlappen" en "Ik sta voor de ruïnes van mijn wereldbeeld".

9. Welke Russische auteur schreef het boek ‘Vader en zonen’?

10. Welke Amerikaanse auteur werd in 1953 onmiddellijk beroemd met zijn debuutroman ‘Go tell it on the mountain’?


X Sport

1. Wat is de Franse bijnaam voor de Tour de France?

2. Net Nederlands voetbalelftal verloor in 1978 de finale van het wereldkampioenschap in en tegen Argentinië na verlenging met 3-1. Wie scoorde er voor Nederland?

3. Welke Nederlander won op 28 juli jl. op het EK zwemmen te Istanboel het koningsnummer, de 100 meter vrije slag?

4. Noem de familienamen van broers die sinds 1970 in het Nederlands Elftal gespeeld hebben.

5. Bij welke sport worden de deelnemende teams met ‘partuur’ aangeduid?

6. Wie wordt binnenkort voorzitter van het NOC/NSF?

7. Welke club won in welke sport onlangs het 25e kampioenschap van deze eeuw in Amerika?

8. Hoe heet de enige Turkse driebandencrack? Onlangs maakte hij een partij over vijftig caramboles in zestien beurten uit. Een gemiddelde van boven de drie dus!

9. De voorzitter van de FIFA, de wereldvoetbalbond, is de Zwitser Blatter. Hij volgde de Braziliaan Havelange op. Wie was de voorganger van Havelange?

10. Wie is de schaatsende postbode?