I Sociaal-maatschappelijk

1) Hij werd geboren in Luxemburg op 18 mei 1937. Van 1984 tot 1989 was hij Gouverneur van de Wereldbank en van 1989 tot januari 1995 Gouverneur van het Internationaal Monetair Fonds, terwijl hij tegelijkertijd in Londen zijn functie als Gouverneur van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling waarnam. Op 23 januari 1995 werd deze carrièremaker tot voorzitter van de Europese Commissie benoemd. Wie?

2) "Qu’est-ce que la propriété?" Vroeg deze Franse theoretisch politicus in 1840 in zijn eerste publicatie. Hij gaf zelf het antwoord: "La propriété c’est le vol", Door het oprichten van arbeidersverenigingen en het instellen van een "Banque d’échange", waar de werkers gratis krediet konden krijgen, wilde hij de maatschappij hervormen. Hij had geregelde contacten met Bakoenin, Marx en Herzen (=Iskander). Wie was deze in 1865 in Parijs gestorven revolutionair?

3) Hoe wordt de bewaarplaats van urnen in een crematorium genoemd? Het van het Latijn afgeleide woord betekent "duiventil".

4) Deze in 1927 geboren Franse politica was van 1974 tot 1979 minister van gezondheid. De wet die zwangerschapsonderbreking toestaat is naar háár genoemd. Internationale bekendheid kreeg ze echter als president van het Europese Parlement, een post die ze van 1979 tot 1982 bezette. Wie?

5) Met welk woord wordt de vraag aan de leden van de Tweede Kamer of een amendement als zodanig beschouwd moet worden of niet, aangeduid?

6) Hoe heet het in 1880 door Cecil Rhodes in Londen opgerichte en daar nog steeds zetelende kartel dat als doel had en heeft de stroom diamanten uit Zuid-Afrika te controleren, te beheersen en de concurrentie uit te sluiten?

7) Hij overleed op 20 maart 1998 en was de president-directeur van Philips van 1977 tot 1981. Wisse Dekker volgde hem op. Wie was hij?

8) Hoe wordt in het Arabisch de aan de koran ontleende religieuze en maatschappelijke wetgeving genoemd?

9) Hoe heet het ziekteverschijnsel waarbij in moderne kantoren werkende mensen gezondheidsklachten hebben als gevolg van de ongezonde werkomgeving?

10) Van wanneer dateert de Muntwet (plus of min twee jaar)?

 

II Deze eeuw

1) Deze Franse politicus leefde van 1859 tot 1914. Hij was jarenlang de leider van de socialisten in Frankrijk, maakte zich sterk voor de verdediging van Dreyfuss, stichtte, in 1904, het dagblad "L’Humanité" en voerde campagne voor de scheiding van kerk en staat. Op 3l juli 1914 werd hij door de nationalist Villain doodgeschoten. Wie?

2) Welke ontwerper tekende voor de Volkswagen?

3) In 1997 nam de laatste gouverneur van Hongkong afscheid. Hoe luidt zijn naam?

4) Wie stichtte (in 1910) de soefibeweging, die alle godsdiensten als uit één bron ontsproten beschouwt?

5) Hoe heet het driejarig jongetje dat in l993 in Engeland door twee knapen van circa 10 jaar om het leven werd gebracht?

6) Op 16 juni l963 ging de Vostok-6 met aan boord de eerste vrouwelijke astronaut de lucht in. Wie was zij?

7) Op 11 oktober 1987 werd deze voormalige minister-president van de West-Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein dood aangetroffen in de badkuip van een hotelkamer in Genève. Kort daarvoor was hij onder zware druk afgetreden nadat bekend was geworden dat vanuit zijn bureau SPD-oppositieleider Björn Engholm was bespioneerd. Wie was deze politicus?

8) Hoe heette de vriend en medestrijder van Martin Luther King die hem opvolgde als leider toen deze op 4 april 1968 werd doodgeschoten?

9) In september 1968 begon men in Egypte met de verplaatsing van de uit 1250 v. Chr. daterende tempels van Ramses II. Zij moesten verplaatst worden in verband met de aanleg van de Asoeandam in de Nijl. In welke plaats bevinden zich die tempels?

10) Vanaf 1991 kwam in de V.S. een reeks zaken over seksuele intimidatie in de publiciteit die vele gezagsdragers behoorlijk onrustig maakten. Het bekendst werd wel de beschuldiging van Paula Jones aan het adres van president Clinton. En ook Monica Lewinsky blies - niet alléén in metaforische zin - haar partijtje mee. Maar ook Anita Hill kreeg veel publiciteit toen zij in 1991 een hoogleraar in Oklahoma - door Bush als kandidaat voorgedragen voor een vrijgekomen post in het hooggerechtshof - van ongewenste intimiteiten op de werkplek beschuldigde. Hou heet de viespeuk?

 

III Muziek

1) Wat is de echte naam van Dean Martin?

2) Bij het vioolspelen onderscheidt men verschillende technieken. Een ervan is het met de vingers tokkelen van de snaren. Men noemt dit pizzicato. Men kan ook met springende stok iedere toon afzonderlijk aanstrijken. Hoe heet die techniek?

3) Wat is de naam voor de tekens waarmee de Gregoriaanse melodie in de handschriften werd genoteerd? Dit vroegmiddeleeuws muziekschrift is het uitgangspunt geworden van het moderne notenschrift.

4) Hoe heet het houten blaasinstrument in de vorm van een buis die aan het ene einde breder is dan het andere, met een rieten pijpje als mondstuk?

5) Deze Nederlandse componist werd in 1855 in Leipzig uit Nederlandse ouders geboren. Van 1914 tot 1924 was hij directeur van het Amsterdams Conservatorium, dat hij in 1885 oprichtte, tezamen met Daniël de Lange en Frans Coenen. Hij maakte bewerkingen van Nederlandse volksliederen en schreef o.a. 12 symfonieën, piano-, viool- en celloconcerten. Wie was hij?

6) In 1980 werd de belangrijkste Nederlandse prijs voor jazz en geïmproviseerde muziek - de Wessel Ilckenprijs -omgedoopt tot de naam van deze in dat jaar overleden orkestleider en arrangeur. Wat is de naam van deze prijs?

7) In welke volksopera wordt het lied "I got plenty o' nuttin’" gezongen, waarin aandacht gevraagd wordt voor de raciale tegenstellingen in het Zuiden van Amerika?

8) Van welke popgroep is deze bombastische muziek afkomstig?

9) Uit welk muziekstuk van Johann Sebastian Bach is deze aria afkomstig?

10) Hoe heet de muzikale vorm waarin een thema regelmatig terugkomt, afgewisseld door andere muziek? Deze vorm wordt vaak door componisten gebruikt als laatste deel van een groot muziekstuk.

 

IV Ontspanning en vermaak

1) Wie presenteerden (vanaf 1946) het radioprogramma "kleutertje luister"?

2) Deze acteur, die leefde van 1889 tot 1952, was tevens toneeldirecteur en om hem te zien bezocht tientallen jaren een breed publiek theater en bioscoop, ongeacht stuk of voorstelling. Hij debuteerde in 1905 en was o.a. werkzaam bij gezelschappen o.l.v. Verkade en Van der Lugt. Wie?

3) Hoe heet de Britse modeontwerpster, geboren in l934, die in 1955 haar populaire boetiek "Bazaar" aan King’s Road in Londen opende? Zij introduceerde wereldwijd en voor alle lagen van de bevolking gedessineerde en gekleurde panty’s, de laaghangende heupriem en in 1965 de minirok.

4) De eerste Nederlandse vrouwelijke ballonvaarder begon vijftig jaar geleden met haar spectaculaire hobby. Onlangs kreeg zij voor die prestatie een ere-insigne van do Nederlandse vereniging voor de Luchtvaart. Wie is deze avonturierster?

5) In het voorjaar van 1990 werd de 6137e en laatste voorstelling gespeeld. Begonnen in 1975 was het daarmee de langste Broadwayproductie aller tijden. Welke was dat?

6) Wat is de naam van het Italiaanse gerecht van rijst vermengd met parmezaanse kaas en soms met saffraan geel gekleurd?

7) Het Floridase Orlando is vooral bekend vanwege zijn thema- en pretparken. Een der bekendste is wel "EPCOT". Waar staat dit acroniem voor?

8) Hoe heet het mengsel van o.a. gemalen amandelen, meel, eierdooiers dat als deeg of vulsel voor gebakjes wordt gebruikt? Het is genoemd naar de zestiende-eeuwse markies in Rome. Ook het gebakje zelf.

9) Wat was de artiestennaam van het Haagse meisje Beppy van Werven, dat samen met Wim Sonneveld optrad en Franse liedjes zong?

10) Een verzamelaar van postzegels is een filatelist, maar hoe heet iemand die prentbriefkaarten verzamelt?

 

V Sport

1) Wast draagt de laatste man in een wielerklassement?

2) Wie werd in 1990 wereldkampioen op de weg in Utsonomiya (Japan) en reed op 5 april jl. tegen een paal en overleed enige dagen later aan zijn verwondingen?

3) Met welke term wordt in hockey de spelhervatting aangeduid, die bestaat in het met de sticks tegen elkaar slaan?

4) Welke Nederlandse zwemster verbeterde op 29 november 1939 het wereldrecord op de 200 m rugslag?

5) Op 13 mei 1946 werd de eerste voetbalwedstrijd tussen Nederland en België sinds de bevrijding gespeeld. Met welke stand eindigde die wedstrijd?

6) Welk spel wordt in Van Dale als volgt omschreven: een enigszins op hockey lijkend balspel, gespeeld op een veld door twee ploegen van tien spelers, die moeten proberen de bal met een stok, waaraan een soort leren net is bevestigd op te brengen en in het doel van de tegenpartij te werpen?

7) In Engeland geldt het nog steeds als de "King of Sports". Het spel werd reeds in de 13e eeuw beoefend en de uitgewerkte spelregels verschenen in de loop van de 18e eeuw. Bij cricket, want daar hebben we het hier over, gaat het om de verdediging van de wickets. Een wicket bestaat uit drie houten paaltjes van ca. 70 cm hoog, de stumps, met daarop twee dwarshoutjes. Hoe noemen de Engelsen die dwarshoutjes?

8) Wat is de bijnaam Van Raymond Poulidor?

9) Hoe heet de mat van rijststro die gebruikt wordt bij judo en 1.8 x 0.9 m meet?

10) Waar werden in 1994 de Olympische winterspelen gehouden?

 

VI Aardrijkskunde

1) De Union Flag, in de wandeling "Union Jack" genaamd, heeft drie kruisen. Wat representeren zij?

2) Wat is het enige door land omsloten land van Zuidoost-Azië?

3) Seoel is de hoofdstad van Zuid-Korea. Wat betekent Seoel?

4) In welke Indiase stad staat de Taj Mahal?

5) In welk land heet het presidentiële paleis "Casa Rosada" (= het Roze Huis)?

6) Hoe heet de munteenheid van de Chinese Volksrepubliek?

7) Het is een grafteken uit de jongere steentijd, bestaande uit grote, rechtopstaande stenen, die om een nog grotere steen geplaatst zijn. Welk woord?

8) Wat is de hoofdstad van Nigeria?

9) Uit welke richting waait de passaatwind?

10) Wat is het grootste land in Afrika?

 

VII Geschiedenis tot 1900

1) Napoleon III noemde hem "Préfet de la Seine", de man die aan de wieg stond van de grote transformatie van Parijs tot wereldstad. Gedurende zeventien jaar werden onder zijn leiding de brede avenues aangelegd, stations en de Hallen gebouwd en liet hij rioleringen aanleggen. Wie was deze administrateur en politicus die leefde van 1809 tot 1891?

2) In de 10e en 11e eeuw was deze abdij de grootste van Europa. Er woonden en werkten honderden monniken en zij was geheel autarkisch. In de 15e eeuw trad het verval in. Tussen 1809 en l823 is dit kloostercomplex bijna geheel vernietigd. Nu resten er nog slechts het zuidtransept en een bibliotheek. Hoe heet dit in de Mâcon gelegen kloostercomplex?

3) Wat is de naam van het Koninklijk Huis dat van 1154 tot 1399 in Engeland regeerde?

4) Hoe heet het besluit van 1598 waarbij aan de protestanten in Frankrijk vrijheid van geloof werd toegekend?

5) Tijdens zijn presidentschap werd, op 28 oktober 1886, het Vrijheidsbeeld onthuld. Hij was de enige president die in het Witte Huis getrouwd is. Wie was hij?

6) Deze veelzijdige Nederlandse geleerde leefde van 1444 tot 1485. In Italië had hij veel contact met Italiaanse humanisten. Erasmus onderging zijn invloed en hij wordt gezien als de vader van het noordelijk humanisme. Wie?

7) Hoe heet de belangrijkste en meest versterkte toren van een middeleeuwse burcht die diende als laatste vluchtplaats bij een aanval?

8) Hoe heet het Duitse adellijke geslacht dat van ll38 tot 1254 de Duitse konings- respectievelijk keizerstroon bezette? De stamvader is Frederik van Büren die op de gelijknamige plaats een burcht bouwde.

9) In 1655 werd de Académie Française opgericht, waarvan Richelieu de beschermheer was. Sinds 1796 vormt het een onderdeel van het Institut de France. De veertig leden vullen zichzelf aan uit hen die zichzelf kandidaat stellen. Hoe worden die leden genoemd?

10) Hoe noemt men de oorlogen die tussen 1833 en 1840 en 1873 en 1876 in Spanje woedden? De eerste brak uit in 1833 toen de minderjarige Isabella II op de troon kwam.

 

VIII Taal- en letterkunde

1) Deze literaire stijlperiode aan het eind van de achttiende eeuw in Duitsland, heeft zijn naam ontleend aan een toneelstuk van Klinger. Jonge dichters braken met de heersende poëtische vormen, zich afzettend tegen het formalisme en het eenzijdig rationalisme van het Franse classicisme. Welke stijlperiode wordt bedoeld?

2) Wat is de andere naam voor Perzisch?

3) Voor "The English Patient" ontving deze auteur in 1992 de meest prestigieuze Engelse literaire prijs, The Booker Prize. Hoe heet de schrijver van dat boek?

4) Deze Franse schrijver (1894-1961) debuteerde in 1932 met "Voyage au bout de la nuit". Het pessimistisch cynisme van zijn personages, alsmede de hallucinatoire stijl maakten deze roman berucht én beroemd. Ook zijn "Mort à crédit" uit 1936 kreeg veel lof. Evenals de vertaling van Frans van Woerkom, die het patois van deze Céline meesterlijk vertaalde. Wat was zijn werkelijke naam?

5) Hoe heet een mannelijke inwoner van Lelystad?

6) Een in de Middeleeuwen populair gedicht was "Renout van Montelbaen". Hoewel er slechts 2000 versregels van bewaard gebleven zijn, is het, met behulp van een Duitse versie uit 1474, toch mogelijk het oorspronkelijke verhaal te reconstrueren. Het is het verhaal van de vier heemskinderen Zij moeten na een moord vluchten. Dat doen ze op een paard. Zijn naam graag?

7) Hoe noemt men in de poëtica een versvoet die uit een lange en een daarop volgende korte syllabe bestaat ?

8) Wat hebben de woorden "doelwit", "damhert" en "morsdood" gemeenschappelijk?

9) Hij wordt wel de poortwachter van de Nederlandse letterkunde genoemd. Zijn door Charles Vos vervaardigde beeld staat sinds l934 op het naar hem genoemde plein in Maastricht. Hoe heet hij/dit plein?

10) Hoe heet in de taalkunde een werkwoord dat het begin(stadium) van een handeling aangeeft, zoals bijvoorbeeld "ontvlammen", "ontwaken" en "bevriezen"?

 

IX Exact

1) Hoe wordt in de natuurkunde de kracht genoemd die in 1 seconde aan 1 kg een vermeerdering van snelheid van 1 m per seconde geeft?

2) Wat is de medische term voor een defect van de huid en de onderliggende weefsels op plaatsen die aan overmatige druk hebben blootgestaan?

3) Hoe noemt men in de biologie de vorming van koolhydraten uit koolzuur en water door planten onder invloed van het licht?

4) Door Amsterdam rijdend zou je haast denken dat hij nooit uitgevonden was, de dynamo. Toch is dat al in 1850 gebeurd door de Engelse natuurkundige die leefde 1791 tot 1867, die Davy’s assistent was en die hij later opvolgde. Wie was die uitvinder van de dynamo?

5) Deze in 1868 in Wenen geboren arts gaf van 1909 tot 1919 les aan de universiteit van Wenen en werd later lid van het Rockefeller Instituut in New York. In die stad overleed hij ook in l943. In 1930 ontving hij de Nobelprijs voor de geneeskunde. Het is vooral door zijn ontdekking van de bloedgroepen in 1900 dat hij beroemd geworden is. Wie is hij?

6) Noem het Nederlandse synoniem voor kaliumcarbonaat. Dit van oorsprong Nederlandse woord heeft het oudere Arabisch-Latijnse woord vrijwel geheel verdrongen en is internationaal in gebruik.

7) Onder welke naam is "boviene spongiforme encefalopathie" beter bekend?

8) Deze Zweedse natuurkundige die leefde van 1814 tot 1874 gaf zijn naam aan de eenheid voor zeer kleine golflengten (bijvoorbeeld van licht).

9) De papierfabricage is door de Moren in Spanje ingevoerd en vandaar uit is Europa lange tijd van papier voorzien. Een hoeveelheid van 500 vel papier wordt dan ook nog steeds met een aan het Spaans ontleende naam aangeduid. Welke?

10) Wat is de medische term voor het (gedeeltelijk) dichtnaaien van de schaamlippen bij huwbare meisjes ter voorkoming van geslachtsverkeer?

 

X Kunst

1) Van wie is dit schilderij, getiteld "De blauwe knaap", afkomstig? Hij is samen met Joshua Reynolds de belangrijkste Engelse portretschilder en leefde van 1727 tot 1788. (Klik op de afbeelding voor een grotere weergave.)

2) Deze Franse expressionistische schilder en graficus, 1871-1958, neemt met zijn uitsluitend aan religieuze en tragische thema’s gewijde werk een bijzondere positie in in de kunst van de 20e eeuw. Agressieve kleuren, waaronder donkere tinten blauw domineren, worden in harde contrasten en felle penseelbewegingen naast elkaar gezet en krijgen daardoor een schitterende en hallucinerende werking. Zij gaan lijken op de ramen van kathedralen. Hoe heet deze schilder/graficus?

3) Maria Valadon, l865-l938, wilde eerst acrobaat worden in het circus, maar kon later in haar onderhoud voorzien door het verkopen van schilderijen. Zij exposeerde in verschillende salons. In l883 kreeg zij een buitenechtelijk kind, dat ondanks zijn instabiele karakter en alcoholisme, een zeer verdienstelijk schilder werd. Aanvankelijk schilderde hij op een impressionistische wijze; vanaf 1907 verhelderde hij zijn pallet. Deze zogenaamde "witte periode" duurde tot 1914 en geldt als zijn meest succesvolle. Hoe heet de bastaard, wiens vader, een Catalaanse architect, hem in 1891 erkende?

4) Op 11 september 1987 wordt in Amsterdam het hoofdkantoor van de Nederlandse Middenstands Bank geopend. Vooral de uiterlijke vorm spreekt tot de verbeelding: tien afgeplatte torens, onderling verbonden door een binnenstraat en pleintjes, vormen tezamen een grillige "S". Hoe heet de architect van dit product van organische bouwkunst en energiezuinigste complex ter wereld?

5) Deze Engelse architect leefde van 1632 tot 1723. Hij studeerde wiskunde en werd in 1666 hoogleraar sterrenkunde in Oxford. Na de grote brand van Londen in 1666 kreeg hij de kans zich als architect te ontwikkelen. Hij herbouwde 51 kerken. Als ontwerper van de St. Paul’s Cathedral is hij wel het bekendst. Wie was hij?

6) Wat is de titel van Monets schilderij dat in 1874 werd geëxposeerd op de eerste tentoonstelling van de "Société Anonyme", en dat zijn naam gaf – aanvankelijk spottend bedoeld - aan het impressionisme?

7) George Washington was de man die de plek aanwees waar Het Capitool gebouwd moest worden: op een heuvel in het District van Columbia. In l793 legde hij de eerste steen. Wie was de architect?

8) Hoe heet het uit het begin van de 19e eeuw daterende museum met wereldberoemde schilderijenverzameling in München?

9) Van welke stroming in de schilderkunst is Jackson Pollock de beroemdste representant? Hij schilderde op enorme doeken die hij op de grond legde, terwijl hij de verf direct uit het blik liet druipen en spetteren, gedeeltelijk bij toeval, gedeeltelijk met een vooropgezet plan.

10) Sinds het einde van de jaren '60 beschouwt dit Italiaans-Engels kunstenaarsduo zichzelf als ‘human sculptures’. Als zodanig hebben ze in de jaren '80 ook nog een dag op de trap van het Stedelijk Museum te kijk gestaan. Behalve performances maken ze ook zeer grote wandbeelden (meestal foto’s), die samengesteld zijn uit aparte vierkante, zwart omlijste delen. Hoe heet dit duo?

© 1996-2005 Quizclub Galba / WVVW
Niets van deze site mag zonder voorafgaande toestemming van de webmaster voor welk doel dan ook gebruikt worden.