TWINTIGSTE EEUW
1 Toen Stalin in maart 1953 overleed, werd hij opgevolgd door een driemanschap. Van deze drie mannen werd er al snel één uitgeschakeld en geëxecuteerd. Wie was dat?
2 In 1917 deed de Britse minister van Buitenlandse Zaken de joden de belofte dat zij in Palestina een ´thuis´ zouden krijgen. Uiteraard paste die belofte in de strijd tegen het Ottomaanse rijk, dat toentertijd de touwtjes in het Midden-Oosten in handen had. Wat was de naam van deze minister of van het document, dat nog voor veel problemen zou zorgen?
3 In oktober 2000 overleed op 76-jarige leeftijd het voormalige Tweede-Kamerlid Klaas Beuker. Voor welke politieke splinterpartij zat hij van 1972 tot 1977 in de Kamer?
4 Wie was de opperbevelhebber van de geallieerde legers in de Tweede Wereldoorlog?
5 Hoe heette het gebied dat Hitler in 1938 van Tsjecho-Slowakije claimde (en kreeg)?
6 In 1959 vond in de Den Haag de geruchtmakende moord plaats op Sebilla Alida Niemans, die overigens nooit werd opgelost. Onder welke bijnaam stond Niemans bekend?
7 De Baskische terreurbeweging ETA heeft ook een zogenaamde politieke tak. Hoe heet die?
8 Wie is de premier van België?
9 Wat werd in 1945 opgericht met het Verdrag van San Francisco?
10 In 1972 poogde de Duitse CDU de socialistisch-liberale regering-Brandt te wippen door een motie van wantrouwen (konstruktives Mißtrauensvotum) in te dienen. De motie haalde het, tegen alle verwachting in, net niet, wat het einde inluidde van de politieke carrière van de fractieleider van de CDU. Wie was dat?
EXACT
1 Waarvoor staat in het periodiek systeem der elementen de letter S?
2 Een cd werkt met puntjes die door een laserstraal worden uitgelezen. Hoeveel puntjes leest deze laser maximaal per seconde?
3 Justitie bestrijdt de wetenschappelijkheid van een collectie kinderporno en neemt de boel in beslag. Van wie was deze collectie?
4 Heel Europa is in paniek over de gekkekoeienziekte of BSE. Wat betekent BSE precies?
5 Cellen hebben een onderdeel dat bij elke deling iets korter wordt. Als dit onderdeel na een aantal delingen verdwenen is, kan de cel zich niet meer delen en sterft af. Hoe heten deze delen van cellen?
6 Half november is een zwerm vallende sterren zichtbaar. Hoe heten ze?
7 Wat zijn halofyten?
8 Wat is ergotisme?
9 Wat is de Nederlandse naam van de Sturnus vulgaris?
10 Wat is het grootste levende organisme ter wereld?
MUZIEK
1 In de jaren zeventig werd in de popmuziek een elektronisch instrument populair waarmee praktisch alle andere muziekinstrumenten te imiteren waren. Hoe heet dit instrument?
2 De titel van de film Death and the Maiden (regisseur Roman Polanski) is afgeleid van de naam van een strijkkwartet dat ook in de film te horen is. Van wie is dit strijkkwartet, dat ook voorkomt in de film Carrington?
3 Hoe heet de muzieksoort uit Noord-Afrika, die bij jongeren uit die regio heel populair is?
4 Van welke componist zijn de vijf zogenoemde Pomp and Circumstance Marches, waarvan de bekendste Land of Hope and Glory is?
5 Wat is de meest verkochte single uit de geschiedenis?
6 Henny Vrienten was de zanger, maar wie was de toetsenist (en tweede zanger)?
7 De componist Giuseppe Verdi schreef drie opera’s die zijn gebaseerd op toneelstukken van Shakespeare. Noem er een.
8 Onder welke naam is de folkloristische muziek uit de Amerikaanse staat Louisiana bekend?
9 Een definitie: ´zangstuk, bestaande uit aria’s, recitatieven, koren en koralen, minder omvangrijk dan een oratorium´. Wat is de naam van zo’n muziekstuk?
10 Wat was de artiestennaam waaronder dominee Richard Penniman wereldberoemd werd?
SOCIAAL/MAATSCHAPPELIJK
1 Hoe noemen de in een fusieproces verkerende hervormde en gereformeerde kerken zich?
2 In Zuid-Limburg staat een luchtverkeersleidingscentrum dat bedoeld was om het vliegverkeer in bijna heel Europa in goede banen te leiden. Door verzet van veel landen is het daar nooit van gekomen. Hoe heet dit vluchtleidingscentrum?
3 Van welke landen zijn dit de parlementen: Sejm, Doema, Knesset, Stortinget, Althingi?
4 Wanneer valt beloken Pasen?
5 Wat is de officiële naam van de Amsterdamse effectenbeurs?
6 Een actiegroep die protesteert tegen genetische manipulatie rooit af en toe velden met genetisch gemanipuleerde gewassen. Hoe heet deze militante actiegroep?
7 Eind 2000 liep een vijandige overname c.q. fusie tussen een aantal Nederlandse kantoorinrichters stuk. Noem twee van de drie betrokken ondernemingen.
8 Wie is momenteel staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?
9 Hoe hoog is het tarief van de hoogste schijf inkomstenbelasting (box 1) in het nieuwe belastingstelsel?
10 Hoe heet de uitgever van Het Parool, Trouw, de Volkskrant, NRC Handelsblad en Algemeen Dagblad?
KUNST
1 Een schilder: Amersfoort 1872 – New York 1944.
2 In augustus van het afgelopen jaar overleed een beroemd Brits acteur, die onder meer schitterde in de film Bridge on the River Kwai. Hoe is zijn naam?
3 Deze Nederlandse schilder leefde van 1596 tot 1656. Hij introduceerde in zijn schilderijen verschillende nieuwe thema’s, zoals duinlandschappen en riviergezichten. Hij was zeer succesvol. Zijn rijkdom joeg hij er echter doorheen met de handel in tulpenbollen, zodat hij bij zijn overlijden een schuld had van 18.000 gulden (terwijl zijn huis in Den Haag bij verkoop slechts 2400 gulden opbracht). Wie was deze Leidse schilder?
4 Deze Franse schilder (en judoka) leefde van 1928 tot 1962. Hij werd vooral bekend door zijn monochrome blauwe schilderijen. Hij ontwikkelde een speciale kleur ultramarijn, die naar hem werd genoemd. Wie?
5 Van welke beeldhouwer is het standbeeld de Dokwerker?
6 Wie is de architect van het Haagse stadhuis?
7 Het Stedelijk Museum bezit een grote hoeveelheid werken van een Russische schilder, waarover onlans onenigheid is ontstaan. Het museum zou ze op onrechtmatige wijze in bezit hebben gekregen. Over welke schilder gaat het hier?
8 Een grote brand maakte in 1929 een einde aan een groot tentoonstellingsgebouw in Amsterdam. Hoe heette dit gebouw?
9 De Sint-Pieter in Rome is deels van de hand van Michelangelo. De grote halfronde zuilengalerijen zijn echter pas anderhalve eeuw later toegevoegd. Van wie zijn deze galerijen?
10 De nazi´s beschouwden allerlei kunstvormen als ontaard. Zij hadden het in het bijzonder voorzien op een Duitse kunststroming met als bekende exponenten Erich Heckel, Karl Schmidt Rottluff en Max Beckmann. Hoe heet deze stroming?
GESCHIEDENIS VOOR 1900
1 Wie was de laatste keizer van het Heilige Roomse Rijk?
2 Welke Fransman pleitte in het begin van de negentiende eeuw voor het openbaar bezit van fabrieken en kapitaal om op die wijze de maatschappij beter te kunnen laten functioneren?
3 In de achttiende eeuw richtte de Engelse koning Karel II in Londen een tehuis op voor soldaten, het nog steeds in gebruik zijnde Chelsea Royal Hospital. De Franse koning Lodewijk XIV richtte een soortgelijk etablissement op in Parijs. Hoe heet dit?
4 Hoe komt het Catshuis aan zijn naam?
5 De nieuwe religieuze opvattingen van Luther leidden in 1524 tot een boerenopstand in Duitsland. Luther koos in deze strijd voor het gezag, terwijl een van zijn medestanders de zijde van de opstandige boeren koos. Toen de opstand in 1525 werd neergeslagen, kwam hij om het leven. Wie was dit?
6 Wat was de heilige boom van de Germanen?
7 Welk incident wordt gezien als het begin van de Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog in 1773?
8 Welke filosoof was de stichter van de school der stoïcijnen?
9 Welke oorlog werd besloten met de Vrede van Utrecht?
10
Wie is de beschermheilige van Amsterdam?
TAAL/LITERATUUR
1 Wie was in 2000 winnaar van de P.C. Hooftprijs?
2 Aan welk taalkundig verschijnsel leende Wilhelmina Elisabeth Trenité haar naam?
3 Wat is in Vlaanderen een droogkuis?
4 Wat is het verband tussen de volgende namen: Rabindranath Tagore, Wole Soyinka, Nadine Gordimer, José Saramago en Günther Grass?
5 Van wie stamt het citaat ´Das war also des Pudels Kern.´?
6 Wat is psittacisme?
7 Wie was in de zeventiende eeuw de bedenker van de woorden wiskunde, meetkunde, langwerpig, rechthoekig, middelpunt en omtrek?
8 Op 16 november 1951 ontstonden er in Leeuwarden na een rechtszaak tegen de journalist Fedde Schurer wegens belediging rellen tegen het verbod om Fries te spreken voor de rechter of Friese opschriften te gebruiken. Hoe is deze vrijdag de geschiedenis ingegaan?
9 Het Engelse woord is rice, het Duitse Reis, het Franse riz. In het Nederlands zeggen we rijst met een toegevoegde t. Hoe heet dit taalkundige verschijnsel?
10 Wie verbergt zich achter de pseudoniemen Fjodor Klondyke, Camille Houckaert, G. van Grijnen en prof. dr. B.J.O. Zomerplaag?
SPORT
1 Waar wordt traditioneel de eerste schaatsmarathon op natuurijs in Nederland gehouden?
2 Wie won het afgelopen jaar de Ronde van Vlaanderen?
3 Een vraag over motor- en autosport: wat zijn slick-banden?
4 Vier renners zijn erin geslaagd elk vijfmaal de Tour de France te winnen. Noem er drie.
5 Wie is momenteel de beste betaalde voetballer in Nederland?
6 Het blad Fortune publiceert elk jaar een lijst met de vijfhonderd rijkste mensen ter wereld, onder wie uiteraard een aantal topsporters. Wie was volgens deze lijst in 2000 de rijkste Nederlandse topsporter?
7 Wat is de betekenis van de volgende rij plaatsnamen: Villach – Ronse – Chambéry – Utsonomia – Stuttgart – Benidorm – Oslo – Agrigento – Duitama – Lugano – San Sebastian – Valkenburg?
8 Wie is de nieuwe chef de mission van NOC*NSF (de opvolger dus van Jan Loorbach)?
9 Hoeveel etappes werden tijdens de afgelopen Tour de France door een Nederlander gewonnen?
10 Hij kwam voor het Nederlands elftal uit in 28 interlands, waarin hij 23 keer scoorde, waarmee hij in zekere zin de meest succesvolle international ooit was. Hij koos – in de tijd dat voetbal officieel nog een amateursport was – voor het ´grote´ geld door in Frankrijk te gaan spelen, waardoor hij in Nederland persona non grata werd. Wie?
AARDRIJKSKUNDE
1 Hoe heet de hoofdstad van Florida?
2 Welke gemeente ligt vrijwel precies tussen Utrecht, Rotterdam en Breda?
3 Uit welke deelstaten bestond het vroegere Joegoslavië?
4 Welk meer is het grootste zoetwaterreservoir op aarde?
5 Korea werd na de Tweede Wereldoorlog in twee helften verdeeld langs de 38e breedtegraad. Hetzelfde gebeurde met Vietnam – maar langs welke breedtegraad gebeurde dat?
6 Wat zijn geestgronden?
7 Wat is het nationale symbool van Ierland?
8 Hoeveel kantons heeft Zwitserland?
9 Welk land is ’s werelds grootste rijstexporteur?
10 Welke zee-engte ligt er tussen Rusland en Amerika?
ONTSPANNING/VERMAAK
1 Hoeveel flessen is een anker wijn?
2 Onder welk pseudoniem werd Camille Javal bekend (als filmster)?
3 In 1913 publiceerde de Amerikaanse journalist Arthus Wynne in de New York World voor het eerst zijn uitvinding. Sindsdien wordt deze uitvinding dagelijks in vele duizenden kranten en tijdschriften gepubliceerd, en je kunt er vaak nog prijzen mee winnen ook. Wat is dit?
4 De Engelse strip Andy Capp gaat over een schlemielige Engelse arbeider met ruitjespet, die zijn tijd voornamelijk doorbrengt in de kroeg. In Nederland publiceerde de Volkskrant jarenlang deze stripfiguur. Welke naam had hij in het Nederlands?
5 Liza Minelli is de dochter van een beroemde acteur en een even beroemde actrice. Wie?
6 In het tijdperk van de tv-omroepers had de VARA er decennialang twee, een dame en een heer. Noem een van beiden.
7 Prinses Christina heeft drie kinderen. Noem er twee.
8 Onder welke naam is de grote Chinese klapbes beter bekend?
9 James Bond wil ’m altijd ´stirred, not shaken´, maar om welk drankje gaat het eigenlijk?
10 Van welke Amerikaanse humorist en filmster is de uitspraak ´Ik zou nooit bij een club willen horen die mij als lid accepteert´?